Jak odpowiednio dobrać ogranicznik przepięć do domu?

Niekontrolowane, nagłe i krótkotrwałe wzrosty napięcia w przewodach zwane również przepięciami mogą prowadzić do uszkodzenia lub nawet zniszczenia podłączonych urządzeń. Przyczyny powstawania przepięć mają różne podłoże. W główniej mierze są nimi wyładowania atmosferyczne, awarie sieci elektromagnetycznych lub czynności łączeniowe. Aby skutecznie chronić instalację elektryczną stosowane są ograniczniki przepięć. Czym one są i jak dobierać je do domu?

Czym jest ogranicznik przepięć?

Ogranicznik przepięć to urządzenie budowane na bazie warystorów i iskierników przypominających kształtem cylinder. Jego działanie polega na przejmowaniu fali przepięciowej i odprowadzaniu jej do uziomu, co pozwala opanować zbyt duże napięcie i odizolować urządzenia od jej wpływu. Dzięki pracy ograniczników przepięć wyrównywane są różnice w napięciu, a instalacje elektryczne nie ulegają przeładowaniu. Zabezpieczamy w ten sposób wrażliwe na przepięcia sprzęty elektroniczne: komputery, telewizory, pralki, zmywarki i wiele innych.

Dobór ogranicznika przepięć

Instalując ochronę przeciwprzepięciową w domach należy pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Po pierwsze skuteczny system ochrony przeciwprzepięciowej powinien być wielostopniowy. Zgodnie z normą PN-EN 61643-11 składają się na niego ograniczniki typu 1, 2 i 3 lub B, C i D według starszej normy DIN VDE 0675. Każdy z typów ograniczników spełnia inną rolę przy redukcji przepięć. Pierwszy z nich typu 1 czy też B zwany jest odgromnikiem i chroni przed przepięciami o wysokiej wartości napięcia, redukując je do wielkości poniżej 4kV. Przepięcia te powstają w większości na wskutek bezpośredniego lub bliskiego uderzenia pioruna w system zasilający. Ograniczniki przepięć typu 1 stosuje się więc przede wszystkim w budynkach zasilanych z linii napowietrznej lub w takich, które posiadają instalację odgromową. Drugi typ ogranicznika, czyli dawny typ C nazywany jest ochronnikiem. Ogranicza on przepięcia do wartości 1-1,5kV, powstałe w dużej odległości od instalacji. Stosuje się go najczęściej w tablicach rozdzielczych i rozdzielnicach piętrowych. W domowych instalacjach często używa się ograniczników hybrydowych typu B+C. Chronią one zarówno przed wyładowaniami bezpośrednimi w bliskiej odległości, jak i pośrednimi powstałymi w dalekiej odległości od instalacji. Ochronnik typu 3 (D) redukuje przepięcia do poziomu 0,8kV i służy do ochrony wrażliwych na jakiekolwiek przepięcia urządzeń np. sprzętu RTV.

Wybierając ogranicznik przepięć do domu musimy przede wszystkim zastanowić się, jakiego typu ochrony potrzebujemy. W większości domów wystarczy ogranicznik typu B+C, a jeśli jesteśmy posiadaczami czułych na wyładowania sprzętów, warto doposażyć system w ograniczniki typu D. Należy także pamiętać o prawidłowej instalacji – ogranicznik typu D powinien znajdować się w odległości minimum 5 metrów od ogranicznika typu C oraz uziemieniu, gdzie zostanie odprowadzony niebezpieczny prąd.